İÇ HAVA KALİTESİNİN SAĞLANMASI İÇİN, PROJELENDİRME, UYGULAMA CİHAZ SEÇİMİ VE İŞLETMEDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR.
1. Proje firması, uygulama firması ve binanın işletme/bakım grubunun kendi aralarında ve mal sahibiyle, hijyen standartlarını VDI 6022 de belirtilen hususlara uygunluğu konusunda mutabakat sağlanmalıdır.
2. Projenin gerek uygulaması sırasında, gerekse işletme süresince sistemin temiz tutulmasına yönelik yazılı bir hijyen yönetmeliği hazırlanmalıdır.
3. By-Pass ihtimalinin önlenmesi için binadaki taze hava alış ve egzoz havası atış noktaları projelerde belirgin bir şekilde belirtilmeli, uygulama firması bu noktaların uygunluğunu çevre şartlarını da (ağır trafik, ses seviyeleri, çevre bina bacaları ve egzoz atışları gibi) göz önüne alarak kontrol etmelidir. Bir değişiklik söz konusu ise proje firması ile protokol düzenlemelidir.
4. %100 iç hava ile çalışan sistemlerde mahal havası içindeki zararlı madde (mikroorganizmalar, koku, toz v.s.) konsantrasyonunun zamana bağlı olarak izin verilen sınırların üzerine çıkmamasına yönelik tedbirler saptanmalıdır. (Mahal havası zararlı madde konsantrasyonu tablosu)
5. Proje teknik şartnamesi, havalandırma ve klima cihazlarının VDI 6022’ye uygunluğu şartını içermelidir.
6. Teknik hacimlerde cihazların ve tesisatın bakım ve temizliğinin yapılabilmesi için gereken şartlar sağlanmalıdır.
7. Havalandırma santrallerinde minimum F7 klasında filtre öngörülmelidir.
8. Hava filtrelerinden 3 gün süreyle ortalama %80 veya daha fazla relatif nem oranında havanın geçmesi halinde filtrelerin neme karşı korunmasını önleyecek tedbirler alınmalıdır.
9. Soğutma bataryalarının kondens tavaları ve/veya sulu nemlendiricilerin su rezerv depoları korozyona dayanaklı malzemelerden yapılmalıdır.
10. Proje ve teknik şartnamelerde sulu nemlendiricilerin su rezerv depolarındaki ve boru tesisatındaki suyun gerektiği hallerde boşaltılmasını sağlayan düzenekler elden geçirilebilmelidir.
11. Nemlendirici hücrelerinde kimyasal dezenfeksiyon yapılması halinde insan sağlığına zararlı olmayacak konsantrasyonlar belirlenmeli ve kontrol edilmelidir.
12. Klima santrallerinde damla tutuculardan geçen havanın geçiş hızı max 3,5 m/sn olmalıdır.
13. Radyal fanların gövdesinde (salyangoz kısmında) fan içinde oluşabilecek suyun drenajını sağlayan bir boşaltma tapası veya bir kontrol kapağı ( d > 400 mm olan fanlarda ) bulunmalıdır.
14. Isı geri kazanımı bulunan hava santrallerinde sızdırmazlık faktörü B (VDI 2071) belirlenen maksimum değerin altında olmalıdır.
15. Tarif edilen temizlik yöntemlerine uygun olarak kanal sistemlerinde yeterli sayı ve büyüklükte kontrol/müdahale kapağı konmalıdır.
16. Yangın damperi ve volum damperleri için kontrol/müdahale kapakları konmalıdır.
17. Tüm havalandırma cihazları fabrika çıkışından işletmeye alma aşamasına kadar geçen süreçte koruma ambalajlarına haiz olmalıdır.
18. Klima ve havalandırma santrallerinin hücre yapıları ısı köprülerine izin vermemelidir. Modüler hücrelerdeki sızdırmazlık contaları kapalı hücreli özellikte olmalıdır.
19. Her filtre kademesine gereken hassasiyette fark basınç manometresi monte edilerek filtre kirlilikleri gözlenmelidir.
20. Damla tutucular temizlenebilmesi için sökülebilir olmalıdır.
21. Soğutucu bataryaların kondens tavaları çıkışına uygun yükseklikte sifon monte edilmeli ve drenaj borusu yeterli çapta ve eğimde çekilmelidir.
22. Filtrelerin kirlilik seviyesi proje ve şartnamelerde belirtilmelidir. Ayrıca stoktaki filtrelerin (yedek filtreler) maksimum depolanma süresi bilinmeli ve bunlar kuru ve tozdan arındırılmış mahallerde olmalıdır.
23. Buharlı nemlendiricilerde oluşan kondensin nemlendiriciden sonraki hücrelere ve hava kanallarına girmesi önlenmelidir. (Nemlendirici hücre uzunluğunun kontrolü)
24. Soğutma ve ısıtma bataryalarının hava tarafı basınç kayıplarının periyodik ölçümü için test noktaları tesis edilmelidir.
25. Soğutucu ve ısıtıcı bataryalar kolayca çıkarılabilmelidir.
26. Havalandırma ve klima santrali kombinasyonunda soğutucu bataryadan sonra susturucu ve/veya filtre hücresi bulunmalıdır.
27. Kayış-kasnak tertibatlı üfleme fanlarından sonra bir filtreleme yapmak tavsiye edilmelidir.
28. Tüm havalandırma cihazları şantiyelerde uygun koşullarda depolanmalı ve montajları süresince temiz tutulmalıdır. Özellikle hava ile temas eden yüzeylerin kuru olmasına dikkat edilmelidir.
29. Hava kanalı montajlarında gün sonunda açık olan ağızlar kapatılmalı ve kanal içlerinin kirlenmesi önlenmelidir.
30. İşletmeye alma ve kabul çalışmaları VDI 6022’ye göre yapılmalıdır.
31. İşletme grubu ve/veya firmasının elemanları VDI 6022 Blatt 1/2’ de işlenen kalifikasyona haiz olmalıdır.
32. Sistemde işletme sırasında yapılması gereken hijyenik kontroller, temizlik çalışmaları, dezenfeksiyon işlemleri yazılı olarak hazırlanmalı ve binanın işletmesinden sorumlu en yetkili kişi tarafından kontrol edilmelidir.
Not: Avrupa’da özellikle yoğun insan bulunan tesislerde (oteller, iş merkezleri, alışveriş merkezleri v.s.) bina hijyen sorumlusu istihdam edilmektedir.
33. Filtre değişimlerinin kaydı tutulmalıdır.
34. Tüm sistem elemanları için periyodik bakım prosedürü uygulanmalıdır.
35. Tüm drenaj tavalarından suyun gittiği kontrol edilmelidir.
36. Sulu nemlendiricilerin su rezerv tankları sistem 48 saatten uzun bir süre içinde çalıştırılmıyorsa otomatik boşaltma/doldurma sistemine haiz olmalıdır. (Aynı önlemler soğutma kuleleri için de tavsiye edilmektedir.)
37. Nemlendiricilerde kullanılan suyun analizleri 14 günde bir yapılmalıdır.
38. Kimyasal temizlemede kullanılan maddelerin insanlara zarar vermemesi sağlanmalıdır.
39. Klima ve havalandırma santrallerinin hücre yapısı hijyenik olmalıdır.
– Hücrelerin iç yüzeyleri düzgün, toz tutmayacak şekilde olmalıdır.
– Cihazlar sızdırmaz olmalıdır.
- – Isı köprüsü bulunmamalıdır.
- – Kolay temizlenmesi yönünden plug fanlar tercih edilmelidir.
- – Kanal bağlantısı için flexible bağlantı parçaları hijyenik malzemeden olmalıdır. (Branda bezi asla kullanılmamalıdır.)
40. Hava yıkayıcı ve sulu nemlendiricilerde hijyen otomasyonu yapılmalıdır. (Akşamları su rezerv tankları otomatik olarak boşaltılmalı, kuru çalıştırma yapılmalı; sabahları otomatik su doldurma sağlanmalıdır. Bu şekilde literatürde Pazartesi ateşi denilen sendromun önlendiği tespit edilmiştir.)