Hava damperi , bir kanal, baca, değişken hava hacimli (VAV) kutusu , hava işleme ünitesi veya diğer benzer ekipman parçaları içindeki hava akışını durdurmak veya düzenlemek için valfler veya plakalar kullanan bir cihazdır
SABİT HAVA DEBİLİ HAVALANDIRMA SİSTEMLERİ (CAV)
Sabit hava debili havalandırma sistemlerinde CAV (Constant Air Volume) hava terminali, basınçtan bağımsız olarak sabit debide taze havayı iç ortama vermek amacı ile kullanılır. Bu tip hava terminaline, CAV terminali, CAV kutusu ya da CAV ünitesi denir. CAV terminali bir iç ortama verilen taze havayı, değişen oda ihtiyacından bağımsız olarak düzenler. Bu tip sistemlerde iç ortama verilecek taze hava miktarı montaj aşamasında sabitlenir.
DEĞİŞKEN HAVA HACİMLİ (DEBİLİ) SİSTEMLER (VAV)
Değişken hava hacimli havalandırma sistemlerinde VAV (Variable Air Volume) hava terminali, basınçtan bağımsız olarak iç ortama verilecek hava miktarını kontrol ederek ihtiyaca yönelik pozisyon alır. Bu tip hava çıkış ünitelerine VAV terminali, VAV kutusu ya da VAV ünitesi denir.
- Dış hava giriş-çıkış ve karışım damperleri
- Yüzey ve by-pass damperleri
- Yangın damperleri
Damper Motorları
Damper motorları, ısıtma-soğutma ve havalandırma sistemlerinde hava debisi kontrol damperlerinin kumandası için kullanılır.
Aç/kapa motorlar tek kontak bağlantısı ile aç-kapa, Yüzer motorlar çift kontak bağlantısı ile kumanda edilebilir. Oransal motorlar 2-10 VDC kontrol sinyali ile oransal olarak kontrol edilir.
Özel kelepçe sistemi sayesinde farklı kesit ve çaptaki damper millerine doğrudan monte edilebilmesi büyük kolaylık sağlar.
Motor üzerindeki butona basıldığında dişli mekanizması ayrılır ve damper mili motora zarar vermeden manuel olarak çevrilebilir. Motor çalıştırıldığında dişli mekanizması otomatik olarak devreye girerek damperin kontrolünü sağlar.
Yay geri dönüşlü damper motorları, ısıtma – soğutma ve havalandırma sistemlerinde emniyet işlevi taşıyan hava debisi kontrol damperlerinin kumandası için kullanılır (donma koruma, duman kontrolü , hijyen gibi). Motor, enerjili olduğu sürece bünyesindeki yayı kurar ve kurulu tutar. Enerji kesilmesi durumunda serbest kalan yayın gücü ile damper emniyet konumuna ulaşır. Çalışma ve yay-geri-dönüş yönü, motorun montaj şekli ile belirlenir.
Motorlar, mekanik sıkışmalara karşı korumalıdır, her iki yönde de sona dayandığında otomatik olarak durur. Motor mekanik olarak sıkıştığında veya dönüşünü tamamladığında enerjisini otomatik olarak keserek kendini korur.